در بازار تجهیزات خورشیدی، عبارت‌هایی مانند «گرید A» و «گرید B» بسیار به گوش می‌خورند، اما در واقع کمتر کسی می‌داند تفاوت واقعی آن‌ها چیست و چگونه می‌توان این دو را از هم تشخیص داد. شناخت دقیق گریدها برای خریداران، نصابان و کارشناسان اهمیت زیادی دارد، زیرا کیفیت پنل‌ها نقش مستقیمی در بازده و طول عمر نیروگاه خورشیدی دارد.

🔹 گرید چیست و چرا اهمیت دارد؟

گرید (Grade) در واقع درجه‌بندی کیفی پنل‌های خورشیدی پس از مرحله تولید و آزمایش‌های کارخانه است. هر پنل پس از خروج از خط تولید، تحت آزمایش‌های گوناگون قرار می‌گیرد و بر اساس نتایج این تست‌ها در یکی از سطوح کیفی زیر دسته‌بندی می‌شود:

• Grade A: پنل‌های کاملاً سالم و بی‌عیب با توان واقعی برابر با مقدار اسمی، بدون مشکل ظاهری یا الکتریکی.
• Grade B: پنل‌هایی با ایرادهای جزئی (مثلاً تفاوت رنگ جزئی سلول‌ها یا توان کمتر از مقدار درج‌شده تا ۵٪).
• Grade C یا D: پنل‌هایی با نقص‌های فنی یا ظاهری محسوس که معمولاً برای پروژه‌های صنعتی قابل استفاده نیستند.

🔹 معیارهای تعیین گرید در کارخانه

کارخانه‌های تولید پنل (مانند LONGi، JA Solar، Trina، Jinko و GCL) پس از انجام تست‌های کنترل کیفیت، هر پنل را بر اساس این موارد ارزیابی می‌کنند:

1. تست نوری (Flash Test): سنجش توان واقعی (Watt) در مقایسه با توان اسمی.
2. تصویربرداری الکترولومینسانس (EL Test): شناسایی میکروترک‌ها یا سلول‌های آسیب‌دیده.
3. بررسی ظاهری: یکنواختی رنگ سلول‌ها، سلامت فریم، شیشه و لایه EVA.
4. مقایسه با استانداردهای بین‌المللی: مانند IEC 61215 و IEC 61730.

🔹 تفاوت‌های ظاهری و فنی گرید A و B

در نگاه اول، تشخیص تفاوت گرید A و B برای خریداران دشوار است، اما برخی نشانه‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند:

🔹 آیا می‌توان گرید را از روی شماره سریال یا کد شناسایی تشخیص داد؟

پاسخ کوتاه: خیر.
در حال حاضر هیچ سامانه‌ی عمومی برای تشخیص گرید (A، B، C) صرفاً با وارد کردن شماره سریال وجود ندارد.

شماره سریال فقط برای تأیید اصالت و مدل پنل طراحی شده است، نه تعیین گرید کیفی. در سایت‌های رسمی شرکت‌هایی مانند JA Solar، Jinko یا LONGi می‌توان با وارد کردن سریال، موارد زیر را مشاهده کرد:

• مدل دقیق پنل
• تاریخ تولید و کشور سازنده
• اطلاعات گواهی یا Batch Number

اما گرید هیچ‌گاه در این سامانه‌ها نمایش داده نمی‌شود، زیرا این اطلاعات بخشی از کنترل کیفیت داخلی کارخانه است و عمومی نیست.

🔹 روش‌های مطمئن تشخیص گرید واقعی پنل خورشیدی

1. درخواست گزارش Flash Test و EL Test همان سری از فروشنده یا نماینده رسمی.
2. بررسی توان واقعی در مقایسه با مقدار درج‌شده.
3. مطالعه گزارش QC (کنترل کیفیت) کارخانه.
4. مقایسه ظاهری دقیق پنل‌ها از نظر رنگ، ساخت و شماره سریال.
5. خرید از نماینده رسمی و معتبر دارای گارانتی کارخانه.

🔹 هشدار درباره گریدهای جعلی در بازار

در بازار داخلی، برخی فروشندگان از برچسب یا اصطلاح «گرید A» بدون پشتوانه فنی استفاده می‌کنند. درج این عبارت روی بسته‌بندی، دلیل بر اصالت واقعی گرید A نیست. فقط کارخانه تولیدکننده یا نماینده رسمی می‌تواند گرید واقعی را تأیید کند.

🔹 جمع‌بندی

تشخیص گرید واقعی پنل خورشیدی بدون مستندات فنی معتبر تقریباً غیرممکن است. شماره سریال تنها برای تأیید اصالت برند کاربرد دارد، نه تعیین گرید. در نهایت، گزارش‌های فنی کارخانه و بررسی‌های تخصصی می‌تواند تفاوت واقعی بین گرید A و B را نشان دهد.