آیین‌نامه استخراج رمزارزها

با اعمال اصلاحات و الحاقات مصوب ۱۴۰۲/۰۵/۱۸ — متن کامل و یکپارچه جهت انتشار در وب‌سایت

منبع رسمی: مصوبات هیئت وزیران شماره ۱۵۱۴۵۵/ت۵۹۳۶۸هـ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ و اصلاحات ۱۴۰۲/۰۵/۱۸

ماده ۱ – تعاریف

در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱. فناوری دفتر کل توزیع‌شده: فناوری‌ای که با استفاده از روش‌های اجماع بین دارندگان دفتر کل، اطمینان می‌دهد که اطلاعات دفتر کل میان آنان به‌صورت کامل، همگام و غیرقابل‌تقلب توزیع شده و هرگونه تغییر در اطلاعات دفتر کل میان دارندگان آن به‌روزرسانی گردد.

۲. داده رقومی (دیجیتالی): موجودیت رقومی که امکان نسخه‌برداری از آن وجود دارد و در زمان ارسال، فرستنده چیزی از دست نمی‌دهد و گیرنده یک نسخه از آن را به دست می‌آورد.

۳. ارزش رقومی (دیجیتالی): موجودیت رقومی که امکان نسخه‌برداری از آن وجود ندارد و با تضمین فناوری یا شخص ثالث، در زمان ارسال الزاماً فرستنده آن را از دست می‌دهد تا گیرنده آن را به دست بیاورد.

۴. رمزدارایی: نوعی ارزش رقومی (دیجیتالی) که الگوی ساخت، نشان حساب، و خلق و تسویه ارزش رقومی بر پایه فناوری دفتر کل توزیع‌شده می‌باشد و قیمت آن بر مبنای پول رایج کشورها ثابت یا متغیر بوده و نرخ آن در بازارهای متمرکز یا غیرمتمرکز داخلی یا بین‌المللی تعیین می‌شود. کارکرد ذخیره ارزش آن بر کارکردهای واسطه مبادله و سنجش ارزش غلبه دارد.

۵. استخراج (تولید) رمزدارایی: نوعی تولید رمزدارایی است که در آن کاربران عضو یک شبکه دفتر کل توزیع‌شده، به ازای اثبات انجام یک کار معین (فعالیت پردازشی) یا بر اساس دیگر رویه‌ها (پروتکل‌های اجماع)، رمزدارایی استخراج‌شده را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند.

۶. مراکز استخراج رمزدارایی عادی: شخص حقیقی یا حقوقی سرمایه‌گذار که با اخذ مجوزها و تأمین انرژی لازم در چهارچوب این آیین‌نامه و دستورالعمل‌های آن، با خرید، نصب و راه‌اندازی تجهیزات پردازشی به عملیات استخراج رمزدارایی می‌پردازد.

۷. مراکز استخراج رمزدارایی بزرگ‌مقیاس: نوعی از مراکز استخراج رمزدارایی که صرفاً توسط شخصیت حقوقی ایجاد می‌شود و در آن استخراج به‌صورت تجمیعی و متمرکز در مقیاس بالا صورت می‌پذیرد و خدمات میزبانی تجهیزات استخراج مجاز و قانونی به اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه می‌گردد.

۸. بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

۹. وزارت صمت: وزارت صنعت، معدن و تجارت.

ماده ۲ – مجوزها و الزامات قانونی

هرگونه فعالیت مربوط به استخراج رمزدارایی و بهره‌برداری از آنها، اعم از واردات، تولید، فروش و تعمیرات تجهیزات، صرفاً با دریافت مجوز از وزارت صمت و از طریق رویه‌های قانونی تجاری و گمرکی مجاز است.

با واردکنندگان متخلف، حسب مورد، مطابق با قوانین زیر برخورد خواهد شد: قانون امور گمرکی (مصوب ۱۳۹۰)، قانون مقررات صادرات و واردات (مصوب ۱۳۷۲)، و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب ۱۳۹۲).

همچنین با تولیدکنندگان و فروشندگان متخلف، حسب مورد، مطابق با قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی (مصوب ۱۳۸۹)، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد (مصوب ۱۳۹۶) با اصلاحات بعدی آنها برخورد خواهد شد.

تبصره ۱: وزارت صمت موظف است اطلاعات دریافت‌کنندگان مجوز موضوع این ماده را در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دهد.

تبصره ۲: وزارت صمت می‌تواند در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی، صلاحیت صدور مجوز یادشده را به سازمان‌های مناطق مربوط حسب مورد واگذار نماید.

تبصره ۳: استقرار مراکز استخراج رمزدارایی با مصرف برق شامل محدودیت ۱۲۰ کیلومتری شهر تهران، ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و ۳۰ کیلومتری مراکز سایر استان‌ها نمی‌باشد.

تبصره ۴: صدور هرگونه مجوز از مجوزهای موضوع این ماده توسط وزارت صمت یا سازمان‌های مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی برای متقاضیان برق، پس از هماهنگی با وزارت نیرو، و برای متقاضیانی که برای استخراج نیازمند تأمین گاز یا سوخت فسیلی می‌باشند، پس از هماهنگی با وزارت نفت صورت می‌پذیرد.

تبصره ۵: پهنه‌بندی جغرافیایی برای تعیین اولویت محل استقرار مراکز استخراج رمزدارایی و اتخاذ مزیت قیمت انرژی توسط وزارت نیرو با همکاری وزارت نفت انجام می‌شود.

تبصره ۶: هرگونه واگذاری به غیر یا تغییر در تعداد و نوع تجهیزات استخراج رمزدارایی برای دارندگان مجوز مرکز استخراج باید به‌صورت آنی در سامانه وزارت صمت ثبت و مجوز مربوط نیز اصلاح گردد.

تبصره ۷: شرایط صدور مجوز واردات یا تولید تجهیزات تخصصی استخراج رمزدارایی، با رعایت ماده (۷) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، توسط وزارت صمت با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین و ابلاغ خواهد شد.

تبصره ۸: سقف مجاز استخراج رمزدارایی در کشور با همکاری بانک مرکزی (به‌عنوان مسئول) و وزارتخانه‌های نیرو، صمت و نفت تعیین می‌گردد.

ماده ۳ – مراکز بزرگ‌مقیاس

به‌منظور مدیریت بهینه مراکز استخراج و کمک به کاهش استخراج غیرمجاز، وزارت صمت مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های نیرو و نفت، دستورالعمل مربوط به تأسیس و راه‌اندازی مراکز استخراج بزرگ‌مقیاس را ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و ابلاغ نماید.

ماده ۴ – استاندارد تجهیزات

سازمان ملی استاندارد ایران موظف است با همکاری وزارتخانه‌های نیرو، نفت، صمت و ارتباطات و فناوری اطلاعات، برچسب انرژی و استانداردهای کیفیت توان الکتریکی و استانداردهای فناورانه مرتبط برای تولید و واردات تجهیزات استخراج رمزدارایی را تدوین و ابلاغ نماید.

استفاده از دستگاه‌های غیر استاندارد استخراج رمزدارایی با تشخیص سازمان ملی استاندارد ایران ممنوع است و در صورت تخلف مطابق با قوانین مربوط اقدام می‌شود.

ماده ۵ – ممنوعیت استفاده از انشعابات غیرمجاز

استفاده از انشعاب برق یا گاز که برای مصارف دیگر برقرار شده، جهت استخراج رمزدارایی ممنوع می‌باشد. در صورت تخلف، مطابق با قوانین مربوط اقدام خواهد شد.

ماده ۶ – همکاری دستگاه‌ها در مقابله با استخراج غیرمجاز

شوراهای تأمین استان و شهرستان و کلیه دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، صمت، اطلاعات، گمرک جمهوری اسلامی ایران و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موظف به همکاری با وزارتخانه‌های نیرو، نفت و امور اقتصادی و دارایی و مرکز اطلاعات مالی در شناسایی و برخورد قانونی با مراکز و تجهیزات استخراج غیرمجاز می‌باشند.

تبصره ۱: دستگاه‌های انتظامی، امنیتی و اطلاعاتی مکلفند با درخواست وزارت نیرو، حداکثر همکاری لازم را برای شناسایی و مقابله با استخراج‌کنندگان غیرمجاز رمزارز به عمل آورند.

تبصره ۲: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است با تعامل و تبادل مستمر اطلاعات با وزارت نیرو و همکاری نهادهای اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی، اقدامات لازم برای استقرار سامانه‌های هوشمند با هدف شناسایی الگوهای ارتباطات استخراج رمزدارایی را به عمل آورد و موارد شناسایی‌شده را جهت بررسی و تشخیص استخراج غیرمجاز به وزارت نیرو ارسال نماید.

ماده ۷ – روش‌های تأمین انرژی برای استخراج

مراکز استخراج رمزدارایی مجازند برق مورد نیاز خود را با یک یا ترکیبی از شیوه‌های زیر تأمین نمایند:

۱. احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر یا خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر جدیدالاحداث طبق مقررات وزارت نیرو.

۲. سرمایه‌گذاری در طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی یا استفاده از گواهی صرفه‌جویی انرژی در چهارچوب بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست مصوب وزارت نیرو.

۳. سرمایه‌گذاری در احداث و بهره‌برداری از نیروگاه حرارتی تولید برق با تأمین سوخت از محل گاز همراه (فلر).

۴. خرید برق از شبکه سراسری با دریافت انشعاب برق (به‌جز در زمان محدودیت شبکه برق و سوخت).

در این روش بهای هر کیلووات‌ساعت برق مصرفی، پس از اعمال عوارض برق و مالیات بر ارزش افزوده، معادل قیمت متوسط ریالی صادراتی برق بر اساس نرخ ارز حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران با کسر تخفیفات زیر تعیین می‌گردد:

الف) تخفیف ولتاژ اتصال به شبکه برق تا سقف ۲۰٪.

ب) تخفیف مربوط به انجام تعهد ارزی تا سقف ۱۰٪.

تبصره ۱: تخفیفات فوق پس از تأیید برگشت ارز توسط بانک مرکزی به وزارت نیرو اعمال می‌گردد.

تبصره ۲: بهای هر کیلووات‌ساعت برق مصرفی، بر اساس متوسط قیمت برق صادراتی و متوسط نرخ ارز، هر سه ماه یک‌بار توسط وزارت نیرو به‌روزرسانی و اعلام می‌گردد.

۵. احداث نیروگاه حرارتی خارج از شبکه سراسری که تعرفه سوخت آن به ترتیب زیر تعیین می‌شود:

الف) تعرفه گاز طبیعی: نرخی که پس از اعمال عوارض گازرسانی و مالیات بر ارزش افزوده، معادل نرخ متوسط ریالی ماهانه صادراتی هر متر مکعب گاز طبیعی با لحاظ نرخ ارز حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران باشد.

ب) تعرفه سوخت مایع: نرخی که پس از اعمال عوارض و مالیات بر ارزش افزوده، معادل نرخ متوسط ماهانه هر لیتر سوخت مایع تحویل روی کشتی (فوب خلیج فارس) با لحاظ نرخ ارز حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران باشد.

تبصره ۱: نرخ فروش و شرایط سرمایه‌گذاری در طرح‌های شیرین‌سازی گاز همراه (فلر) و هزینه ترانزیت گاز در شبکه سراسری برای استفاده در صنعت استخراج رمزدارایی بدون تبعیض با سایر مصارف مشابه می‌باشد.

تبصره ۲: وزارت صمت موظف است با همکاری بانک مرکزی، زیرساخت‌های لازم جهت ثبت و بهره‌مندی از رمزدارایی‌های دست اول استخراج‌شده در داخل کشور به‌منظور واردات در سامانه مربوط فراهم نماید. بانک مرکزی مکلف است ظرف سه ماه پس از آماده‌سازی این زیرساخت‌ها، دستورالعمل به‌کارگیری رمزدارایی‌های داخلی برای واردات را در چارچوب ضوابط رفع تعهدات ارزی تدوین و ابلاغ نماید.

۶. تأمین برق از طریق تابلوی سبز بورس انرژی مطابق مقررات مصوب وزارت نیرو.

ماده ۸ – محدودیت‌های مصرف انرژی

وزارتخانه‌های نیرو و نفت موظفند زمان‌های محدودیت شبکه برق و گاز برای استخراج‌کنندگان موضوع ماده (۷) را در هر سال تعیین و ابلاغ نمایند.

شرکت‌های وابسته به این وزارتخانه‌ها موظفند در صورت عدم رعایت محدودیت‌ها، مصرف برق و گاز واحدهای استخراج را اندازه‌گیری و در صورت لزوم، انشعاب را قطع نمایند.

ماده ۹ – تخلفات اداری

در صورتی که تخلفات موضوع این آیین‌نامه توسط دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب ۱۳۸۶) صورت گیرد، فرد یا افراد متخلف به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری معرفی خواهند شد.

ماده ۱۰ – پاداش کشف تخلفات

کشف و شناسایی واردات، تولید، فروش، نصب تجهیزات و مراکز استخراج رمزدارایی به‌صورت غیرمجاز توسط اشخاص حقیقی، حقوقی و دستگاه‌های امنیتی و انتظامی، مشمول دریافت پاداش و حق‌الکشف از دستگاه اجرایی ذی‌ربط و در چارچوب قوانین و مقررات خواهد بود.

ماده ۱۱ – مشوق‌های مالیاتی

مراکز استخراج رمزدارایی در صورتی که محصول خود را صادر و ارز حاصل از آن را بر اساس ضوابط بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند، مشمول مزایای مقرر در قوانین و مقررات مالیاتی خواهند شد.

ماده ۱۲ – سرمایه‌گذاری خارجی

دستورالعمل شرایط معاملات، انتقال سود، سهم‌الشرکه، عایدات سرمایه‌ای و همچنین برگشت اصل سرمایه خارجی توسط سرمایه‌گذاران خارجی در طرح استخراج رمزارزش، توسط بانک مرکزی و با همکاری وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صمت ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و ابلاغ می‌شود.

ماده ۱۳ – لغو مصوبات قبلی

از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، تصویب‌نامه شماره ۵۸۱۴۴/ت۵۵۶۳۷هـ مورخ ۱۳۹۸/۵/۱۳ (به استثنای بند ۱) و نیز تصویب‌نامه شماره ۸۶۵۷۳/ت۵۸۰۷۸هـ مورخ ۱۳۹۹/۷/۳۰ لغو می‌شود.

عبارت «بند (۱)» در این ماده به «اصل بندهای (۱) و (۲) آن» اصلاح می‌شود.

منبع: مصوبات هیئت وزیران، شماره ۱۵۱۴۵۵/ت۵۹۳۶۸هـ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۲ و اصلاحات و الحاقات مصوب ۱۴۰۲/۰۵/۱۸.